In Ecuador kan men meerdere cacaoroutes volgen. Lourdes Delgado nam ons mee naar Los Rios, het gebied rond Vinces. We bezochten onder andere Rancho Grande en proefden sublieme 100% rauwe chocolade. We namen twintig tabletten mee. Eenmalig, uniek en voor u, als u snel bent.
Vinces wordt herboren. Tot pakweg 1930 was het een belangrijke cacaoplaats in Ecuador. Nu lijkt het vergane glorie. In het tijdperk van Gran Cacao werd het pequeña Paris (klein Parijs) genoemd omdat de chocoladefamilies hun kinderen naar Parijs stuurden om te studeren. Het mooie oude gemeentehuis is vervallen en wordt gerestaureerd. Een kleine Eifeltoren in het centrum doet aan het verleden herinneren. De toekomst ziet er rooskleurig uit, dank zij de opgeleefde aandacht voor de verfijnde Ecuadoriaanse cacao.
Lourdes Delgado – ja, zij van Chchukululu – neemt ons mee op een stukje ruta del cacao. Dit maal per auto, normaliter met de boot over de rivier.
“Het water staat laag dit jaar,” zegt ze. “Dat komt door de houtkap in de Amazone in Brazilië. Bomen houden vocht vast en creëren zo regenwolken. Maar als het gekapt is, gaat het mis.”
We rijden langs de Rio Vinces (de naam die de Rio Quevedo hier krijgt) naar het zuiden. In het plaatsje Antonio Sotomayor, genoemd naar uh… Antonio Sotomayor, stappen we uit. Hij was groot grondbezitter en de werknemers vormden deze gemeente. Veel nazaten van Antonio bezitten nu een haciënda en een beduidend kleinere lap grond dan hun overgrootvader.
“Een van zijn achterkleinkinderen assisteert bij deze cacaoroute. Die vertelt heel boeiend over de geschiedenis van deze streek,” zegt Lourdes. Aan de overzijde van de Rio Vinces zien we een haciënda staan.
“Dat is een heel mooie. Vooral aan de achterzijde,” verklaart ze “Als we met een groep mensen over de rivier varen, stoppen we daar voor lunch.” Dat geldt dus niet voor ons, aan deze zijde van de rivier die ook weer niet droog staat.
Rancho Grande
Na verloop van tijd, hobbelend over stoffige wegen met een snelheid die net iets groter is dan wandeltempo, komen we bij een kleine oase aan een zijrivier van de Rio Vinces: de Rancho Grande. We worden hartelijk ontvangen door Mina en Ruben en hun dochter Gisella Caicedo, de derde generatie alhier. (Op de foto staat Lourdes er ook bij, met zonnebril en Montecristi-hoed op.)
Cacabonen drogen op bamboe
Ons oog valt meteen op de drogende cacaobonen. Ze liggen onder een dak op latjes van gespleten bamboe. Dat is de traditionele wijze van drogen. Rancho Grande was ooit een groot bedrijf van 180 hectare. Nu meet het 68 hectare en managet ze, naast haar eigen plantage, zevenentwintig boeren die de grond bezitten dat eens aan Rancho Grande toebehoorde. (In 1975 gaf dictator generaal Guillermo Rodriguez Lara grond in La Costa (de kuststreek) weg. “Ze dachten in Guayaquil dat het hier verlaten land was,” zegt Mina. Met deze zegening van de generaal namen mensen gretig bezit van grond.)
Cacaobos
We wandelen door het cacaobos dat bij de boerderij ligt. De bomen zijn tachtig tot honderd jaar oud. Hier staat de originele nacional (= arriba) en meer. Dit is Ecuadoriaans nationaal erfgoed. Rode peulen wijzen op trinitario, maar er zijn ook bruine, die wild in de Amazone voorkomen. Nacional is geel. Veel boeren in Ecuador hadden hun plantages gekapt en plantten na 1980 het inferieure, maar hoog productieve CCN51. En aangezien boeren door de opkopers louter op gewicht aan bonen worden afgerekend…. Zo niet op Rancho Grande. Daar bleven de bomen met de fijne cacao staan.
Zelf, centraal, fermenteren
Op Rancho Grande verwerken ze alle cacao van hen zelf en de aangesloten boeren.
“Fermenteren van de cacaobonen is een kwestie van kennis,” legt Mina uit. Het heeft alles te maken met de temperatuur en de luchtvochtigheid. Fout fermenteren kan iedereen. Goed fermenteren is de kunst.
Eigen single origin tablet
Tijdens de lunch laat Mina ingelijste cacaoverpakking zien. Het Zwisterse Chocolat Stella AG brengt een tweetal single origin tabletten uit, waaronder een Los Rios met cacao van Rancho Grande.
“De Zwitsers zeggen: De meest verfijnde cacao komt uit Ecuador. En uit Ecuador komt de beste bij jullie vandaan,” vertelt Mina trots. Dochter Gisella heeft gekookt met chocolade. Ze gebruikt daarvoor als basis hun eigen 100% rauwe chocolade. Alle cacaobonen gaan naar Zwitserland, maar uiteraard houden ze wat achter voor eigen gebruik.
Superieure 100% rauwe chocolade
Gisella breekt een stukje af. We proeven. Dit is ongelooflijke zachte 100% pure chocolade. Als je je realiseert dat Pacari 100% haast een klap in je gezicht is en je het echt moet houden bij een snippertje dat pas na minuten een chocoladesmaak in de mond geeft, is dit uitzonderlijk.
Rauwe cacao wordt niet geroosterd. Maar hoe doet de familie Caicedo dat dan? Gisella legt het uit: in de oven worden de bonen in een ruime bak van klei tot 37 graden verwarmd. Dan gooit men er koud water over en de velletjes springen open. Die zijn vervolgens makkelijk te verwijderen. En dan kunnen de bonen worden vermalen.
[Noot: CCN51 heeft, net als trinitario ook een rode peul. Maar die van trinitario is glad, de CCN51-peul is grof.]