Op woensdag 21 oktober 2015 waren we tijdens EuroChocolate in Perugia aanwezig bij een internationale top over cacao en chocolade en ontwikkeling van toerisme. Hoewel er veel hoogwaardigheidsbekleders aanwezig waren, had het weinig weg van een topoverleg. Doch het was boeiend en vooral leerzaam.
EuroChocolate is in Italië een chocoladefestijn dat in meerdere steden wordt gehouden. Onder andere Perugia, maar ook in chocoladestad Turijn. Het trekt honderdduizenden bezoekers. “Cacao is hier de drager voor de suikerverslaafden,” merkte een van de sprekers op, met wie ik tijdens de lunch aan tafel zat. Het fraaie centrum van Perugia staat vol met stands die veel, groot en goedkope chocola aanbieden. Kwaliteit is tijdens EuroChocolate letterlijk ver te zoeken. In een kelder van een statig paleis liggen, voornamelijk Italiaanse, betere merken in kleine vitrines. Deze chocolatiers zijn zelf niet vertegenwoordigd. Het loont hen niet. Maar wie die kwaliteitsrepen wil, kan ze bij de dames van de organisatie van EuroChocolate kopen. (“Hier komen weinig mensen,” laat een van hen weten.)
Op stap met Lourdes
We reizen dezer dagen met onze gast Lourdes Delgado van Chchukululu door Europa. Lourdes was, namens Ecuador, een van de sprekers op de top. En dus mochten we op de tweede rij plaats nemen, naast de ambassadrice van Ivoorkust in Italië.
Iedere genodigde hield een korte voordracht. Niemand liet het achterste van de tong zien, er werden eigenlijk geen ideeën geopperd. Feitelijk was het een netwerkbijeenkomst, waarbij na afloop en tijdens de lunch visitekaartjes werden geruild. Doch er was een aantal leerzame speeches.
Cuba
Mevrouw Isamary González Jover, economisch attaché van Cuba, vertelde dat onder Fidel Castro de cacaoteelt in staatskwekerijen werden ondergebracht, waarbij duidelijk verbeterde omstandigheden voor de werknemers waren. Althans, beter dan dat ze als zelfstandige boer moesten zien te overleven. De informatie die we eerder uit andere bron hadden ontvangen, was dat de cacaoteelt onder Castro de nek was omgedraaid. Dat kan, als er geen bezielende leiding bij de staatskwekerijen gold. Alleen in het uiterste oostelijke, schier onbereikbare, puntje waren nog ‘vergeten’ cacaoboeren. Dat heet Baracoa en ligt in de provincie Guantanamo. Hier komt tegenwoordig 70% van de Cubaanse cacao vandaan. In de film die deze vertegenwoordigster liet vertonen, ging het vooral om de toeristische pracht. Er werd welgeteld één seconde een cacaopeul getoond.
Fairtrade
De Italiaan Paolo Pastore is directeur van Fraitrade Italië. Hij ging in op wat de organisatie allemaal doet en in de wereld verbetert. Nu is Fairtrade geen onbekend begrip en we zijn er zelf nogal sceptisch over. Het is veeleer een marketinginstrument van de industrie, dan dat de boeren er beter van zijn geworden. Zo vertelt Paolo op een moment dat men met 1210 producentenorganisaties werkt die pakweg 1,4 miljoen boeren en werknemers vertegenwoordigen. Het is indrukwekkend. Ook omdat hij vertelt dat Fairtrade zich niet louter meer op Noord-Zuid richt (Westerse wereld versus Derde Wereld) maar ook binnenlands. En dan vertelt hij later tijdens zijn presentatie trots dat er in 2014 maar liefst 105 miljoen euro aan Fairtrade-premie is teruggestort – “invested in local communities”. Wie snel kan rekenen, ziet dat dit slechts € 75 per persoon per jaar is. Waar is de rest van het geld? Op aan de eigen organisatie, salarissen, kantoor, auto’s, reizen, FLO International?, zo vragen we ons af.
Sao Tomé
Hugo Silva, de directeur van de aanwezigheid van de Democratische Republiek Sao Tomé en Principe op de Wereld Expo in Milaan, hield een hartverwarmend betoog. Hij was de enige die vertelde dat de cacaoboeren veel te leiden hebben en ook daar vaak niet weten wat chocola is. Hij pleit voor een paradigmashift, met andere woorden: er moet meer op die eilanden zelf worden gedaan om hun inkomens te verbeteren. Op Sao Tomé en Principe zijn pakweg drieduizend kleine boeren, die tezamen jaarlijks vierduizend ton cacao produceren. Ze krijgen € 2/kg voor de bonen. (Dat is gemiddeld € 2.667 per boer.) In de EU kost cacao liquor (dat is gemalen cacaobonen-massa, nog geen chocola) € 9/kg. Liquor kan in de tropen worden gemaakt. Ook van hem krijgen we een film te zien. Het is er prachtig. In het nagesprek dat we met hem hadden, vertelt hij dat er op alle niveaus vakantie kan worden gevierd. Ook een vorm van agritoerisme. (Dan hebben de boeren wat meer inkomen.)
Op naar Milaan
Na een uitgebreide lunch, hadden we een gesprek met Lourdes Delgado en Bruno Fringuelli, de directeur van het hele festijn. En wie weet wordt Ecuador volgend jaar het thema/gastland van EuroChocolate. ClearChox is er dan wellicht bij. Want EuroChocolate mag wel een kwaliteits-boost krijgen. Om half vijf ‘s middags togen we naar Milaan (een rit van vijf uur), waar we de volgende dagen op de Wereld Expo drie voordrachten over cacao en chocolade uit Ecuador zouden houden.