Veel chocolades hebben een goedebedoelingen-label. Utz staat zelfs sedert 2010 op “pure” hagelslag van De Ruijter. De indruk wordt gewekt dat het wel oké is. Naar aanleiding van ons artikel over BBC Watchdog, dat het waarheidsgehalte van het fairtrade-label tegen het licht hield, ontvingen we de vraag wat eigenlijk de totale cacaoproductie met een “goed” label is. Het is speuren, maar uiteindelijk hebben we een resultaat.
Conclusie
ICCO (International Cocoa Organization) stelt dat in 2010 de totale wereldwijze cacaoproductie 3,6 miljoen ton bedroeg (download hier haar rapport). In 2011 4,3 miljoen en voor 2012 verwacht ze 3,9 miljoen ton. Voor 2011 geldt: 0,5% daarvan is fairtrade (Max Havelaar). Pakweg 2,2% is Rainforest Alliance en iets tussen de 1% en 2% is Utz Certified (wij hebben geen exact cijfer van Utz cacao over 2011).
Het totaal goedebedoelingenlabelcacao is dus anno 2012 misschien iets van 5%. En dan zitten we bewust aan de hoge kant.
Grote ambities
Op 11 oktober 2012 stuurt Utz een persbericht uit: het is de ambitie om voor koffie, thee en cacao in 2022 de helft van de wereldproductie duurzaam te hebben. (Lees dit.) Ruim een jaar eerder, op 6 mei 2011, publiceert de Volkskrant een artikel met de titel ‘De duurzame cacao komt er aan’. Daarin staat dat het de ambitie is om in 2025 alles duurzaam te hebben. Dat is nogal wat: in drie jaar de andere helft. In het stuk worden betrokkenen van Mars, Solidaridad en Utz aangehaald. Op dat moment wordt 88.000 ton Utz Certified cacao geproduceerd. De totale wereldproductie was 3,6 miljoen ton. Nu is Utz gelukkig niet de enige speler. Maar toegegeven, we achten het niet onmogelijk: de grootste multinationals in de voedingswereld doen aan Utz mee. En die grote jongens zetten grote stappen. (Lees bijvoorbeeld hier hoe Cargill werkt.)
Opgepast! Hockey stick!
Zulke ambities, van bijna niets in relatief korte tijd tot in de hemel, heet in de zakenwereld het hockey stick-effect: ondernemers spiegelen investeerders een gouden toekomst voor. Een dergelijke optimistische kromming in een grafiek is ook een waarschuwingssignaal. Een ondernemer is een rasoptimist die kansen ziet. En dat is nu niet anders. De goededoelenorganisaties moeten hun bestaansrecht justificeren en maatschappelijk gezien is resultaat op afzienbare termijn gewenst. TCC is Tropical Commodity Coalition – Tea Coffee Cocoa mag ook – is een Nederlandse organisatie waarin o.a. Oxfam-Novib, Soladaridad, Hivos, vakbonden en meer samenwerken. (Hé, dat zijn ook enkele steunpilaren onder Utz Certified.) TCC Cocoa Barometer 2010 zegt dat in 2009 104.000 ton gecertificeerde cacao is geproduceerd. Dat is 3% van de wereldproductie. Zij geeft de onderstaande prognose:
Op een wereldproductie van 4,3 miljoen ton cacao (2011/2012) is het totale volume goedebedoelingenlabelcacao in 2020 nog niet de helft. En Utz blijft steken op 500.000 ton. Op 16 oktober 2011 meldt Rainforest Alliance ons per e-mail dat de productie in 2011 98.000 ton was. “[….] a 75 percent increase over 2010, representing approximately 2.7 percent of global production” staat erbij. Wij komen uit op 2,2%. Als 98.000 75% meer is dan in 2010, dan was de productie van Rainforest Alliance in 2010 56.000 ton. En dat is 30% minder dan in de TCC Cocoa Barometer voor dat jaar staat (79.200). Nu is het wel zo dat TCC in haar rapport zegt dat met name de geprognosticeerde cijfers van de eerste drie genoemde ‘have to be asessed very carefully‘. Deze ambities houden namelijk in dat in tien jaar bijna twee miljoen cacaoboeren moeten worden getraind om hun productie met 25% te verhogen. Dat is nogal wat. (In 2010 zijn dat er nog maar in totaal 127.000.)
Sentimentenmarketing
Persoonlijk hebben we moeite met de sentimentenmarketing. Groene Sint is nu geslaagd. Denken we. Tony Chocolonely suggereerde veel, maar niet de waarheid. Ze maakt(e) haar omzet door in te spelen op het gevoel van de consument. Doch in essentie onderscheidt haar chocolade zich niet van Verkade met het fairtrade vignet. Tony is nu, met een nieuwe directeur, naar verluidt bezig om daadwerkelijk iets substantieels te gaan doen. Maar dan weer wel in Ghana – het land met de betere omstandigheden (lees dit).
BBC Watchdog maakte openbaar dat in een tablet met fairtrade vignet, pakweg 99,5% foute chocolade zit. Voor het dragen van het Utz Certified of Utz Good Inside vignet geldt (citaat): “Producten met een minimum van 30% gecertificeerde cacao vermengd met conventionele cacao, wordt erkend als Utz Certified.” Anders gezegd: 70% van de cacao is fout.
Kortom: het label suggereert dat het wel goed zit, de consument is tevreden. De werkelijkheid is anders.
Wat is duurzaam?
Wat ons betreft is duurzaam een uitgehold begrip. In de chocoladewereld is duurzaam niet gelijk aan biologisch. Eigenlijk weten we niet meer wat het betekent. Misschien moeten we het als ‘beter dan voorheen’ vertalen. Van de drie goedebedoelingenlabels is Utz de minst strenge. Ze is ooit door Albert Heijn opgericht omdat het voor hen onwerkbaar was koffie in te kopen bij allerlei kleine instanties onder het fairtrade-vignet (Max Havelaar). En eigenlijk kunnen we het ook wel begrijpen. Utz maakt het mogelijk zaken te doen met lokale groothandelaren. Die moeten dan wel voldoen aan een zgn. code of conduct; gedragsregels, welke door Utz worden gecontroleerd. Deze regels zijn o.i. redelijk ruim en we weten dat controleurs soms met een schuin oog controleren. Utz kent de industriële giganten als Cargill en ADM onder haar deelnemers en uiteindelijk nemen die de meeste cacao af.
Direct Cacao
A new voice for fine cacao and chocolate
Het allerbeste is chocolade van coöperaties of bedrijven dat lokaal wordt bereid. Deze behoeven geen label. Het is voor de consument duidelijk waar de chocolade vandaan komt: niet van de grote hoop en het zijn mooie bedrijven. Van tree to bar, boom tot reep. We rekenen hieronder Pacari, Amano, Grenada Chocolate Company, El Ceibo, Menakao, Idilio, Åkesson, Madécasse, Original Beans en misschien Amedei en enkele specifieke tabletten van Blanxart. Want soms telt een innige relatie tussen cacaoboer en chocolatier ook.
Februari 2012 is Direct Cacao opgericht. Een belangenorganisatie van dit soort kleine topproducenten wiens geluid verloren dreigt te gaan.
Goedenavond! Ik ben opzoek naar Fairtrade chocolademelk. Ik vond oa. Chocomel met het UTZ logo. Weten jullie of deze chocolademelk dusdanig verantwoord is? Hebben nl. op korte termijn 30 liter fairtrade chocolademelk nodig, voor tijdens ons Jongeren Event Wees Eerlijk. Kunnen jullie ons verder helpen?
Ik ben benieuwd naar jullie reactie!
HG Eveline
Ik zou couvertures nemen. Die van Menakao zijn super-eerlijk en die van Original Beans ook. Smelten en aanlengen met melk en suiker en wat al niet meer.